تعارض قول و قولتعارض قول و قول، تنافی میان مدلول دو سخن معصوم علیه‌السّلام، را می‌گویند. ۱ - تعریفتعارض قول و قول، از اقسام تعارض سنت و سنت ، و به معنای تنافی میان سخنی از معصوم علیه‌السّلام و سخن دیگری از او می‌باشد، مثل این که معصوم علیه‌السّلام در روزی بگوید: نماز جمعه واجب است و روز دیگر بفرماید: واجب نیست. در تعارض بین دو قول، برخی معتقدند اگر جمع بین آن دو امکان داشته باشد، جمع می‌شوند و اگر امکان نداشته باشد، در صورتی که نسبت به تقدم یکی بر دیگری علم وجود داشته باشد، یکی از آن دو ناسخ دیگری خواهد بود، و اگر هیچ کدام از این دو صورت ممکن نباشد، قاعده، تساقط است. [۱]
اصول الفقه، زهیرالمالکی، محمد ابوالنور، ج۳، ص۱۱۴.
برخی دیگر می‌گویند: باید به سراغ مرجحات رفت و در صورت نبود آنها، به سقوط یا تخییر ، حکم داده می‌شود. [۲]
التعارض و الترجیح بین الادلة الشرعیة، عزیز برزنجی، عبداللطیف عبدالله، ج۲، ص۲۰۲.
[۳]
التعارض و الترجیح بین الادلة الشرعیة، عزیز برزنجی، عبداللطیف عبدالله، ج۲، ص۲۰۵.
۲ - پانویس
۳ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۳۳۶، برگرفته از مقاله «تعارض قول و قول». |